Czytelnia
Kilka słów o psychodynamicznym rozumieniu alkoholizmu
Spora liczba specjalistów z tej dziedziny, jeśli nie większość zgadza się, że alkoholizm jest zaburzeniem uwarunkowanym wieloma czynnikami. Liczne badania dowodzą, że nie istnieje żaden konkretny rodzaj, czy typ osobowości, który byłby specyficzny dla osób nadużywających lub uzależnionych od alkoholu. Można jedynie mówić o pewnych cechach, deficytach czy tendencjach, które takie osoby wykazują oraz o pewnych predyspozycjach genetycznych, czynnikach rodzinnych i społecznych które mogły się do tego przyczynić.
I tak, w wielu badaniach zauważono związek między zachowaniami antyspołecznymi i nadpobudliwością, a późniejszym alkoholizmem. Co ważne jednak, żadna z tych cech nie okazała się jednoznacznie związana z podatnością na uzależnienie. Wielu autorów i praktyków o orientacji psychoanalitycznej od lat zauważa, że u osób uzależnionych od alkoholu osłabiona jest mocno zdolność do samoobserwacji, wytrzymywania frustracji, obserwacji własnych stanów emocjonalnych, kierowania tymi stanami oraz utrzymywaniem poczucia własnej wartości, dbania o siebie. Alkohol może więc pełnić taką rolę, że ma zastąpić te brakujące struktury psychiczne i przynajmniej trochę przywrócić poczucie własne wartości i wewnętrznej harmonii. Efekty niestety trwają jedynie tak długo, jak stan nietrzeźwości. U osób uzależnionych od alkoholu dość często bo od 14-78% mogą występować zaburzenia osobowości. Ponadto odkryto duże związki pomiędzy zaburzeniami związanymi z uzależnieniem i nadużywaniem alkoholu oraz zaburzeniami związanymi z uzależnieniem i nadużywaniem narkotyków a zaburzeniami osobowości. Oba te rodzaje uzależnień najsilniej związane były z osobowością antyspołeczną, histrioniczną oraz zależną.
Oczywiście nie po to te wszystkie informacje, by twierdzić, że wszystkie osoby uzależnione lub nadużywające alkoholu cierpią na współwystępujące zaburzenia psychiczne bądź mają jakieś konkretne deficyty wewnątrzpsychiczne. Chodzi raczej o to, by pokazać, że uzależnienie jest problemem konkretnej osoby, specyficznym dla każdej osoby chorującej.
Opracowanie: Karolina Matlak
Literatura:
Psychiatria psychodynamiczna w praktyce klinicznej. Glen O. Gabbard. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2009.